Sẽ chẳng khó khăn mấy nếu con người muốn kết bạn trong thời đại ngày nay, bên cạnh việc gặp và quen nhau trực tiếp thì chúng ta có “hàng tỉ” các phương tiện để kết nối và tìm hiểu lẫn nhau. Việc kết thêm bạn và xây dựng những mối quan hệ bạn bè là chuyện hết sức bình thường. Thế nhưng thực tế, ngoài kia vẫn có rất nhiều người phải xoay sở với các mối quan hệ bạn bè. Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng sẽ gặp “bạn tốt”. Một số “người bạn” có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm trạng và tinh thần chúng ta. Tôi cũng đã có “cơ hội” nằm trong số đang “loay hoay” này. Đúng đêm 30 Tết dương lịch, đang trong lúc xem story trên Instagram, tôi nhìn thấy hai người bạn “thân” của mình đang check in cùng với nhau tại một airbnb. Story tiếp theo là một bàn thức ăn mà hai người chuẩn bị với nhau. Lúc ấy, tôi ngỡ ngàng và cứ xem đi xem lại cái story mà hai người post. Nói nghe thì buồn cười, nhưng tôi cảm giác như bị người yêu cắm cho quả sừng to đùng.

Tôi đi du học năm 18 tuổi, tức là vừa thi xong đại học là xách vali sang một đất nước mới luôn. Trong tôi lúc đấy lúc nào cũng bùng cháy một ngọn lửa muốn khám phá và thử mọi “cái” mới, một chân trời mới với những người bạn mới. Mặc dù lúc ấy chưa có cơ hội làm bài trắc nghiệm tính cách, nhưng tôi tin chắc tôi là một extrovert. Tôi dễ kết bạn, dễ nói chuyện và dễ “coi” người mới quen là bạn mình. Hai người bạn mà tôi vừa nói trên, để dễ hình dung thì tôi sẽ đặt tên một người là Sao, người còn lại là Trăng. Sao hơn tôi 3 tuổi, là một introvert điển hình: ít nói, hay ngại, không hay nêu ý kiến của mình trước đám đông. Còn Trăng hơn tôi 1 tuổi, là kiểu lúc vui thì thế này, không vui thì thế khác. Chúng tôi quen nhau ở trường mà tôi đang học. Ban đầu thì chỉ gặp nhau ở một vài lớp, sang kì thứ hai thì học cùng hầu hết các lớp với nhau rồi cứ hay rủ nhau đi ăn thế là “cũng” thân lúc nào chả biết. Vì là một đứa dễ quen dễ thân, lại còn dễ “coi” mọi người là bạn thân, tôi coi hai chị bạn như chị em của mình. Tính tôi tuy cũng thất thường nhưng nếu đã coi ai là bạn mình, thì sẽ đối với người ấy hết lòng. Mọi thứ vẫn ổn cho đến vài lần, Sao và Trăng đi chơi với nhau riêng. Lúc ấy tuy nhạy cảm nhưng tôi vẫn chỉ nghĩ: “Ừ thì có gì đâu, các chị chắc cũng không rảnh cùng ngày với mình nên đi riêng”. Tôi đã tự thôi miên cái bộ não ngốc nghếch của tôi như thế đấy. Thế nhưng chuyện này tiếp tục lặp lại nhiều hơn. Sao và Trăng thậm chí nói trước mặt tôi rằng họ sẽ đi chơi riêng vào ngày mà tôi cũng rảnh. Tôi cứ nghĩ đi nghĩ lại, tại sao lại như thế, hay mình đã không tốt ở đâu, hay là mình làm phật lòng gì mọi người. Từ một đứa vui vẻ và tích cực, những suy nghĩ nghi ngờ và tiêu cực về bản thân khiến tôi thu mình lại thành một đứa “dở hơi” hay lo lắng. Tôi hay nghi ngờ trước các mối quan hệ mới, tôi “sợ” sẽ gặp phải ai đó đối xử với tôi không tốt như cách mà tôi đối với họ. Cùng lúc đấy tôi vẫn nói chuyện qua lại với hai người bạn kia nhưng giữa chúng tôi đã dần có khoảng cách. Tôi không còn muốn đi chơi chung, cũng dễ cảm thấy tức giận mỗi khi họ thờ ơ hỏi tôi có muốn đi cùng không như một kiểu thương hại tôi. Cứ mỗi lần như vây, tôi cảm thấy ngọn núi lửa ấm ức của tôi cứ tích tụ dần, và nó chính thức bùng nổ vào cái đêm trước thềm năm mới ấy. Tôi cảm thấy bị phản bội và ngỡ ngàng đến vậy ấy là bởi tôi nhận ra: họ đã không coi mình là bạn. Hai người bạn ấy thậm chí còn hỏi tôi: “Em định làm gì đêm 30” nhưng kể cả biết câu trả lời là tôi không làm gì đặc biệt, họ vẫn chẳng thèm quan tâm đến cảm nhận của tôi mà đi với nhau. Thậm chí, còn đăng cả ảnh lên để tôi có thể thấy. Tôi dành ra hẳn hai ngày chỉ nằm trên giường và sống như một cái máy để tập trung suy nghĩ xem mình đã hành xử như nào và họ đã hành xử như nào, để mọi chuyện lại như này. Tôi nhận ra rằng, ngay cả khi tôi có những hành động quan tâm và chăm sóc họ hết mực, đến bên họ lúc họ buồn bã và căng thẳng nhất, cái tôi nhận lại vẫn chỉ là bị coi như một người bạn xã giao. Họ khiến tôi nghi ngờ về chính bản thân và “vật vã” với những suy nghĩ mình chưa đủ tốt để được họ đối xử như một người bạn thân. Từ một người vui vẻ và thân thiện, tôi bi quan trước hai chữ gọi là “bạn bè” vì họ. Tôi đóng hết các mạng xã hội mà tôi dùng, cốt là “chạy trốn” trước những xô bồ và cả sự khoe mẽ trên đó, sau là để lấy lại không gian yên tĩnh để tập trung lại vào bản thân. Tôi cũng nhận ra, mình đau đớn và buồn bã như vậy là vì mình đã coi họ quá cao mà hạ thấp bản thân xuống. Xung quanh tôi, có cả bao nhiêu người bạn mà đối xử tốt với tôi, giúp đỡ tôi chân thành nhưng tôi lại chỉ tập trung vào cái mà mình chưa có, chưa đạt được để rồi thấy mệt mỏi tiêu cực khi mải mê chạy theo những thứ ấy.

         Từ câu chuyện tình bạn mà tôi có được, ngay lập tức tôi nghĩ ngay đến cuốn sách “Essentialism: The Disciplined Pursuit of Less” hay dịch ra tiếng việt là “Nghệ thuật theo đuổi sự tối giản”. Trong sách, tác giả nói như này: “Chúng ta đánh giá quá cao những thứ ít quan trọng, ví dụ như một chiếc xe hay một căn nhà đẹp hơn, hay thậm chí những thứ mơ hồ như số người theo dõi trên Twitter hay trông chúng ta như thế nào trên Facebook, Kết quả là chúng ta sao nhãng những hoạt động thật sự cần thiết, ví dụ như dành thời gian cho những người thân yêu hay nuôi dưỡng tinh thần, chăm sóc sức khỏe.” Chúng ta thường để những yếu tố bên ngoài tác động trực tiếp vào sức khỏe tinh thần của mình, hay tập trung vào quá nhiều thứ trong một lúc và nghĩ rằng mình vừa có thể và sẽ “cố gắng” làm tốt tất cả. Điều này xảy ra thực tế trong các mối quan hệ bạn bè mà chính bản thân ta thường hay gạt hoặc làm ngơ nó. Chúng ta cố gắng làm một người bạn tốt, vừa có thể khiến mọi người yêu quý lại vừa muốn mọi người xung quanh coi mình quan trọng mà quên đi điều tối giản nhất để xây dựng một tình bạn vững chắc đó là sự tôn trọng. Những việc xa vời này (sự cố gắng làm hài lòng bạn bè) cũng như kiểu bạn cố gắng khiến một cục đá gồ ghề trở nên tròn trịa và bóng loáng bằng lòng bàn tay mình vậy. Trên thực tế, con người chẳng có nhiều sức lực đến thế khi lúc nào cũng mong mỏi mình có thể đáp ứng những đánh giá để trở nên thân thiết với người khác. Việc chúng ta luôn cố gắng khiến bản thân trở nên đẹp đẽ và tốt bụng hơn để có nhiều người bạn là tốt – chỉ khi những người bạn ấy hiểu và nhìn thấy những điểm sáng ở chúng ta và tôn trọng nó. Họ hiểu rằng không có ai là hoàn hảo, do đó, họ cũng đối xử tốt với ta như cách mà họ cũng muốn chúng ta đối xử tốt với họ. Việc bạn bè khiến chúng ta cảm thấy mình yếu đuối và cô đơn về lâu về dài sẽ khiến ta quên đi khái niệm thế nào là một tình bạn tốt, tức là phải đựa xây dựng dựa trên sự tôn trọng và quan tâm chứ không phải là khiến ta nghi ngờ về chính mình và thu hẹp lại cái nhìn tích cực trong cuộc sống.

         Song song với việc cố gắng khiến bản thân tốt đẹp, chúng ta cũng nên nghiêm khắc hơn với các mối quan hệ “bạn bè” xung quanh. Sau đây là 4 điều mà tôi đã “nghiệm” ra để tất cả chúng ta có thể thực hành trong việc giải quyết các mối quan hệ, đặc biệt là tình bạn:

1. Đừng vội coi ai là bạn thân

Việc chúng ta muốn có những người bạn tốt là không hề xấu. Nhưng thay vì vội vàng kết luận mọi người là bạn thân mình, hãy nghiêm túc đánh giá và dành ra thời gian để xem cách mà họ đối xử với mình. Chúng ta hãy cứ chủ động là người thân thiện và cởi mở trước, việc này sẽ giúp chúng ta nhận ra họ có phải là một người đáng để chúng ta làm bạn hay không bằng cách thể hiện thái độ tích cực hay tiêu cực.

2. Hãy khách quan

Đôi khi, chúng ta bị chủ quan trước những tác nhân bên ngoài như lời đồn thổi, vẻ ngoài, hay background của một người tác động đến cách mà chúng ta đưa ra quyết định khi kết bạn. Ví dụ, ngày trước đi học cấp 2, một chị trên mình hai lớp bị mọi người trong trường đồn thổi là hư hỏng vì yêu sớm, hút thuốc và đánh nhau, vân vân. Nhưng trong một lần tập văn nghệ chung giữa các khối, một bạn cùng lớp với mình vì chưa nắm bắt được động tác mà nhảy sai nhịp. Trong khi mọi người chẳng quan tâm, thì chị ấy lại ra hỏi han và hướng dẫn lại bạn ấy riêng trước khi mọi người tập chung cùng nhau. Kết luận lại, đôi khi thứ chúng ta nghe có thể không đúng bằng thứ chúng ta trực tiếp thấy và cảm nhận được. Như đã nói ở trên, chúng ta hãy sống bằng một thái độ thân thiện và cởi mở với tất cả mọi người vì không biết chừng, những người mà chúng ta không nghĩ có thể thành bạn lại là những người thân thiết nhất.

3. Phân tích

Thêm một ví dụ nữa, trong một nhóm bạn ba người, A, B và C, mặc dù ba người quen nhau cùng thời điểm, nhưng A và C luôn đi chơi riêng, bàn tán sau lưng B và khiến B có cảm giác mình bị bỏ rơi và nghi ngờ về bản thân. Dù B có cố gắng đối xử tối với hai người bạn còn lại bằng thái độ chân thành và quan tâm, hai người bạn đó vẫn khiến B có những cảm giác tiêu cực. Từ ví dụ trên, hẳn người đọc sẽ nghĩ rằng B đã yếu đuối với hai người bạn đã bỏ rơi B. Nhưng những sự việc như này xảy ra rất nhiều trong cuộc sống. Chúng ta có thể gặp trường hợp này nhưng ngó lơ chính chúng ta, lý do là bởi ta đã không dũng cảm phân tích cảm nhận và những lần bị đối xử không tôn trọng. Vậy nên, bất kì ai cảm thấy mình bị gạt sang một bên trong mối quan hệ bạn bè, hãy ngồi xuống, bình tĩnh phân tích lại bản thân và những người xung quanh để biết vấn đề ở đâu.

4. Dũng cảm quyết định

Chúng ta đều sẽ trải qua ít nhất một lần trong đời việc bản thân bị coi như người thừa trong bất kì một mối quan hệ nào. Và việc chúng ta phải làm là dũng cảm đưa ra quyết định để khiến ta tốt lên. Khi chúng ta tốt lên, tự nhiên những người tốt cũng sẽ đến với ta. Hãy hình dung thử mà xem, nếu một người cứ mãi ủ ê, tự ti và thấy xấu hổ về bản thân, liệu có ai nhìn ra điểm tốt của họ để trở thành bạn không? Ngược lại, chúng ta cũng phải dũng cảm nhìn nhận bản thân. Có đôi khi bạn bè vì một phút phật lòng mà sẽ thay đổi thái độ với ta, vậy nên không phải lúc nào chúng ta cũng là đúng, chúng ta cũng sẽ mắc sai lầm. Việc cần thiết là dành ra thời gian suy xét kĩ về bản thân trước, nếu chưa chắc chắn, hãy tìm thử một người ngoài cuộc để xin ý kiến vì người không liên quan lúc nào cũng có góc nhìn khách quan hơn. Còn nếu chúng ta đã chắc chắn rằng mình đã đối xử với họ hết lòng nhưng nhận lại lại không phải điều ta muốn, vậy thì hãy cắt bỏ những người bạn ấy.

Người viết: Công chúa mộng mơ
Designer: Khánh Thy